Ο Γερολιμένας είναι παραθαλάσσιος οικισμός του δήμου Ανατολικής Μάνης του νομού Λακωνίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011 ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 43 μόνιμους κατοίκους.
Ονομασία
Η ονομασία του οικισμού πιθανότατα οφείλεται στην θεώρησή του ως ιερού λιμανιού. Αναφέρεται ως επίνειο των αρχαίων λακωνικών πόλεων Μέσσα και Ιππόλα που βρίσκονταν στα ΒΔ του σημερινού οικισμού. Κατά το παρελθόν αναφερόταν στην τοπική διάλεκτο της Μάνης ως Λιμένας.
Γενικά στοιχεία
Ο Γερολιμένας είναι κτισμένος σε υψόμετρο 8 μέτρων, στο νότιο άκρο της Μάνης στο μυχό ενός ομώνυμου όρμου, του τρίτου επιμέρους βορειοδυτικά του ακρωτηρίου του Ταινάρου. Κοντά στον Γερολιμένα καταλήγει το υψίπεδο Εμπρός το οποίο εκτείνεται μέχρι τον Μέζαπο. Απέχει 49 χλμ από το Γύθειο και 95 χλμ από την πρωτεύουσα του νομού Λακωνίας, Σπάρτη. Εκκλησιαστικά υπάγεται στη μητρόπολη Μάνης ενώ ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο. Η οικονομία του Γερολιμένα βασίζεται κυρίως στον τουρισμό.
Ιστορικά στοιχεία
Επί τουρκοκρατίας ο Γερολιμένας ήταν ένα από τα ορμητήρια των Μανιατών πειρατών. Κατά την ύστερη τουρκοκρατία αξιοποιήθηκε από την οικογένεια των Μαντούβαλων ως τοπικό εμπορικό κέντρο. Μετά την απελευθέρωση και τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους, πραγματοποιήθηκε περαιτέρω εμπορική αξιοποίηση του οικισμού. Δείγματα αυτής της ανάπτυξης του Γερολιμένα είναι η ύπαρξη νεοκλασικών κτιρίων που χρονολογούνται εκείνη την περίοδο.
Παράλληλα ο Γερολιμένας αποτελούσε σημαντικό αλιευτικό καταφύγιο με πολλές εγκαταστάσεις διάθεσης πάγου, καταστήματα διακίνησης αλιευμάτων καθώς και λιμάνι προσέγγισης σπογγαλιευτικών σκαφών. Ήταν ένα από τα τελευταία λιμάνια προσέγγισης των ελληνικών αλιευτικών που κατευθύνονταν προς τις ακτές της Αφρικής (προς "Μπαρμπαριά και Τούνεσι") και λιμένας επιλογής κατά την επιστροφή τους. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 στον όρμο του Γερολιμένα προσέγγιζε το πλοίο της άγονης τότε ακτοπλοϊκής γραμμής Πειραιώς - Νότιας Πελοποννήσου-Κυθήρων.
Διοικητικά ο Γερολιμένας υπαγόταν μέχρι το 1997 στην επαρχία Οιτύλου ως έδρα της κοινότητας, ενώ στη συνέχεια υπήχθη στον καποδιστριακό δήμο Οιτύλου. Από το 2011 ανήκει στον καλλικρατικό δήμο Ανατολικής Μάνης.
Φωτογραφίες Γερολιμένας
